“De keten in beeld”

Tijdens deze artikelenreeks, van in totaal 4 artikelen, deel ik mijn reis in de batterijwereld die ik zelf maakte bij de oprichting van Accu't. Hoewel we allemaal bekend zijn met de cilindervormige batterijcelletjes in de keukenla, gaat er een wereld achter schuil waar ik geen weet van had. Een wereld waar ik in alle eerlijkheid soms ook best wel van geschrokken ben! Maar ook één die veel kansen biedt, voor verduurzaming en echte circulariteit! Lees mee hoe de cirkel rond komt in "De keten in beeld".

Het alternatieve pad, als hergebruik uitblijft

Hoewel veel EV-batterijen in Nederland inmiddels verantwoord worden ingezameld en verwerkt, is het alternatieve pad – wanneer hergebruik uitblijft – nog altijd problematisch. Niet alleen vanuit milieu-oogpunt, maar ook economisch en strategisch. In dit artikel belicht ik de risico’s, de knelpunten én waarom meer transparantie en sturing cruciaal zijn.

Wat zeggen de cijfers?

Volgens het duurzaamheidsverslag van Auto Recycling Nederland (ARN)werd in 2023 ongeveer 64% van de lithium-ion batterijen uit elektrische voertuigen (prematuur) gerecycled. Daarnaast kreeg 26% een tweede leven in toepassingen zoals energieopslag.

Toch laat deze uitkomst zien dat er nog altijd een deel níet wordt benut en er veel heel nog goed bruikbare batterijen worden gerecycled. En met de snelle groei van het EV-wagenpark zal ook de stroom aan gebruikte batterijen exponentieel toenemen. Elke batterij die ongebruikt blijft of onzorgvuldig wordt verwerkt, is daarmee een gemiste kans voor de energietransitie.

Veiligheidsrisico’s bij lithiumbatterijen

Batterijen die in omloop blijven maar geen bestemming krijgen, vormen ook een veiligheidsrisico. Zeker wanneer ze onjuist worden opgeslagen. In de VS zijn honderden afvalbranden gelinkt aan lithiumbatterijen die beschadigd raakten in het inzamelproces. Ook in Nederland zijn incidenten in milieustraten geen uitzondering.

Deze batterijen bevatten reactieve stoffen en vragen om gespecialiseerde handling, ze zijn verre van onschuldig. Als ze worden vergeten of genegeerd, kunnen ze spontaan brand veroorzaken of het milieu belasten.

Step-image

Van verspilling naar verantwoordelijkheid

Het niet hergebruiken van batterijen betekent óók verspilling van waardevolle materialen zoals lithium, grafiet en, in het geval van oudere chemieën, kobalt en nikkel. Grondstoffen die we met veel impact winnen, worden nog te vaak slechts eenmaal benut. Het is natuurlijk eigenlijk onzin om lithium uit de grond te blijven halen en vervuilende nieuwe producten te kopen, terwijl de oplossing hier op de weg rijdt.

Gelukkig zijn er koplopers die deze visie delen. Zo zijn er al automerken, zoals Mercedes, die serieus inzet op tweedelevensoplossingen voor hun batterijen. Niet als bijzaak, maar als integraal onderdeel van hun bedrijfsstrategie.

Toch blijft de praktijk weerbarstig. Veel bedrijven weten simpelweg niet wat ze met gebruikte batterijen aan moeten. Ze blijven liggen in afwachting van betere prijzen, of verdwijnen in grijze circuits naar landen met lagere milieunormen. Zonder zicht op verwerking én zonder controle op risico’s.

Step-image

Transparantie als hefboom: het batterijpaspoort

Een belangrijke stap in de goede richting is het verplichte digitale batterijpaspoort dat onderdeel is van de nieuwe EU-batterijverordening. Vanaf 2027 moeten alle industriële batterijen en EV-accu’s boven een bepaalde capaciteit zo’n paspoort krijgen.

Wat dit betekent? Elke batterij wordt digitaal gevolgd: van productie tot gebruik, van samenstelling tot staat van gezondheid. Hierdoor ontstaat voor het eerst echte ketentransparantie. En dat is hard nodig.

Voor bedrijven als Accu’t is dit een ontwikkeling die we volmondig toejuichen. Transparantie zorgt ervoor dat goede batterijen makkelijker kunnen worden geselecteerd voor hergebruik. Tegelijk helpt het recyclers bij een efficiënte en veilige verwerking. Minder giswerk, meer waarde. En vooral: minder verspilling.

De nieuwe uitdaging: LFP in opmars

Waar het recyclen van batterijen met kobalt en nikkel (zoals NMC-cellen) al uitdagend is, zien we een nieuwe trend ontstaan die nóg meer druk legt op de keten: de opmars van LFP-cellen (lithium-ijzerfosfaat).

LFP-cellen bevatten geen kobalt of nikkel. Dat is goed nieuws voor de productie — minder zeldzame metalen, minder geopolitieke afhankelijkheid. Maar voor de recyclingindustrie is dit een hoofdpijndossier. Waarom? Omdat recycling van LFP-batterijen vooral ijzer oplevert, en dat is nauwelijks iets waard.

Ter vergelijking:

  • Recyclingkosten batterij: ~€4,50 per kg
  • Staalprijs: ~€1,20 per kg

Die verhouding is onhoudbaar. In Nederland zijn recent veel plastic recyclaars failliet gegaan omdat ze niet konden concurreren met nieuw plastic, terwijl dat prijsverschil veel kleiner was.

Zonder subsidies, regelgeving of technologische doorbraken is het economisch niet haalbaar om LFP-cellen grootschalig te recyclen. En dat terwijl juist deze cellen de markt gaan domineren.

Het grotere plaatje

Het wordt steeds duidelijker: we kunnen niet blijven vertrouwen op goede bedoelingen of vrijwillige initiatieven. De schaal van het batterijvraagstuk vraagt om heldere wetgeving, financiële prikkels én infrastructuur. En vooral om een mentaliteitsverandering: batterijen zijn geen afval, maar bronnen van toekomstwaarde.

Bij Accu’t zetten we ons dagelijks in om die waarde te behouden. Door batterijen een tweede leven te geven. Door te vertragen waar versnelling schadelijk is. En door bruggen te slaan tussen productie, gebruik en hergebruik.

illustration-shape

Wil je meer weten?

contact-person

Bas van den Brenk

Co-Owner Accu’t / b.vandenbrenk@accutbatteris.com / 06 117 28 566